Journal entries
Le Bon Journal
About
Search
Contact
Readers write
Show your support
Anne Ku writes about her travels, conversations, thoughts, events, music, and anything else that is interesting enough to fill a web page. She has written and produced two chamber operas, premiered in Utrecht, Netherlands. See her publication list for more.
Support the Bon Journal by keeping analyticalQ.com alive and free. Find out about Sponsorship or how else you can show your support
Bon Journal
De premiere van Pinocchio in love van het Ricciotti Ensemble
De meesten van ons kennen het sprookje van Pincchio; de houten pop wiens neus groeide als hij een leugen vertelde. Verder was er in dit sprookje de blauwe fee die de grootste wens van Pinocchio zou inwilligen als hij iets goeds deed; een echte jongen van vlees en bloed worden. En zo geschiedde, nadat Pinocchio de oude houtsnijder van een verdrinkingsdood had gered.
De redenen waarom ik naar deze opera ging, waren de volgende;
- Een nieuwe opera gebaseerd op een nieuw verhaal over een fictief persoon
- Het Ricciotti Ensemble had de Nederlandse componist Guus Janssen de opdracht gegeven een opera te schrijven voor hun 40-jarig bestaan
- Een handige locatie; 5 minuten fietsen vanaf mijn huis
- Een “Buiten-evenement”; de Parade in het centrum van Utrecht
De titel “Pinocchio in Love” is engszins misleidend, aangezien het om een Pinocchio gaat die al 127 jaar oud is en terugdenkt aan de veel jongere houten Pinocchio. Wie overal terugkomt in het verhaal is de blauwe fee waar Pinocchio verliefd op is. Het libretto, eerst genaamd “Blue” met als ondertitel ‘Pinocchio in reversie’, werd geschreven door Friso Haverkamp waarvan Fausts Licht (Bethaniënklooster, 2006), Noach (De Nederlandse Opera, 1994, 1999), HIERº (De Nederlandse Opera, 2000) and QUOTH (concertante opera, 1999) allemaal door Guus Janssen p muziek zijn gezet. Ook met de regisseuse Miranda Lakerveld hebben de componist en librettist vaker samengewerkt als team.
Roberto Bacchilega (old man Pinocchio), conductor Gijs Kramers, Ricciotti Ensemble. Photo: Hans Hijmering
Omdat opera een van de duurste vormen van theater is, is het niet economisch om een opera te produceren voor slechts een uitvoering op een locatie. Voorstellingen die buiten worden gegeven zijn gevoelig voor weersomstandigheden en akoestische uitdagingen. En de akoestiek in een tent kan nooit beter zijn dan die van een concertzaal. Dit zijn precies de condities waar reizende opera- en theatergroepen mee te maken hebben.
Het Riciotti Ensemble is er trots op dat ze een reisgezelschap zijn dat snel kan opbouwen en overal kan spelen. Soms worden de 40 jonge muzikanten (ze mogen meedoen tot hun 30- ste jaar) ‘straatmuzikanten genoemd’. Het zijn allemaal erg enthousiaste en getalenteerde muzikanten die een show brengen die in bejaardenhuizen, op straat, in gevangenissen en vluchtelingenkampen gespeeld kan worden. ‘Pinocchio is love’ is een straatopera, met minimale, beweegbare decors en met muzikanten die actief met de enscenering meedoen.
Op de 17e julie 2010 was de grote tent op Festival de Parade in Utrecht gauw uitverkocht. Het publiek zat op houten banken in een concentrische halve cirkel om het lege toneel.. De muzikanten liepen of sprongen overal door de tent totdat ze allemaal op het toneel arriveerden. Gedurende het lopen communiceerden ze met elkaar door hun instrumenten, sommigen speelden alsof ze kletsten met elkaar, anderen speelden melancholieke deuntjes en nog weer anderen grappige melodietjes. Het was verfrissend om te zien dat de muzikanten een integraal onderdeel van de opera waren; niet in de orkestbak, niet ergens achter het toneel, maar als een actief onderdeel van de show op het toneel. De kostuums van Pi-Kwadraat hielpen om dirigent Gijs Kramers en de leden van het orkest met de solisten te verbinden.
Het verhaal wordt in het Nederlands verteld door de Italiaanse acteur Roberto Bacchilga die de oude menselijke Pinocchio speelt. Daarnaast zingen de counter tenor Harm Huson als de Kleine Man en de Duitse mezzo sopraan Antje Lohse als Blue, de blauwe fee. De Spaanse acteur Javier Murugarren spreekt niet maar speelt de danser en de poppenspeler van Pini (de jonge Pinocchio). Door simpele decorstukken is het niet moeilijk om het plot in een uur als een een-acte-opera uit te werken.
Javier Murugarren, Antje Lohse, and Harm Huson in Pinocchio in Love. Photo: Hans Hijmering
Het is niet de eerste keer dat een nieuwe opera die geschreven wordt door zowel een Nederlandse librettist als een Nederlandsche componist, in meer dan een taal wordt geschreven. In een multi-linguale samenleving als Nederland, waarin een typisch Nederlands persoon op zijn minst drie talen spreekt, is het niet vreemd om naar een theater- of operavoorstellig te gaan, waarin meerdere talen worden gesproken. Op deze premiere hoorde ik Nederlands, door de Italiaanse acteur. (waarschijnlijk wordt dat Italiaans als ze op tournee met deze opera naar Sicilie gaan.) De countertenor en de mezzo-sopraan zongen in het Engels, maar soms ook in het Italiaans.
Afgaand op de reacties die ik om me heen hoorde, was ik niet de enige die moeite had met het verstaan en begrijpen van het verhaal en de recitatieven. Na de premiere sprak ik met Guus Janssen, die bevestigde dat de zang versterkt had moeten worden en dat er boventiteling zou zijn. Door een ontoereikend budget en andere praktische omstandigheden was dit niet gelukt. Om een nieuwe opera te kunnen begrijpen en waarderen is het belangrijk dat de stemmen van de hoofdpersonen versterkt worden en zo boven het 40-koppig orkest op een en hetzelfde podium kunnen uitkomen. (Een podium dat akoestisch toch al niet optimaal is, doordat er in een tent geluiden van buiten komen.)
Het beste is deze nieuwe opera holistisch te ondergaan; richt de aandacht niet alleen op de zangers en acteurs, maar ook op het ensemble. Dit is een opera speciaal geschreven voor een ensemble van 40 muzikanten en deze jonge mensen herinneren ons eraan dat het leven leuk is en dat je daarvan zo vaak mogelijk moet genieten. De opera kan met haar poppenspel ook een jong publiek vermaken.
Volgende datum voor “Pinocchio in Love”:
• Donderdag 22 juli 21.30 Slottuintheater, Slotlaan 1, Zeist
• Vrijdag 23 juli 21.30 Sonsbeekpark, Zijpendaalseweg 24a, Arnhem
• Zaterdag 24 juli 21.30 Belgenmonument, Belgenlaan 9, Amersfoort
• Zondag 25 juli 21.30 Amsterdam Westergasterrein
• Sicily reise van 19 tot/met 27 october 2010
Ricciotti Ensemble geven ook 30 andere concerten tussen 13 en 25 juli in Nederland en tussen 19 en 27 October in Sicily. Alle concerten zijn gratis toegang.
Vertaling: Mari-anne Hof
21 July 2010
Related links:
Ricciotti Ensemble
Official website
Opera for first timers
Bon Journal
Personal reviews
operas, concerts, competitions, festivals
Writing concert reviews
Concertblog